Η
παγκόσμια ημέρα καταναλωτή, μας υπογραμμίζει την ανάγκη να νοιαζόμαστε
καθημερινά για τα ζητήματα που αφορούν, τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του
πολίτη καταναλωτή. Γιατί οι καταναλωτές έχουν δικαιώματα:
·
Έχουν δικαίωμα στην υγεία και στην ασφάλεια.
·
Έχουν δικαίωμα στην ελεύθερη και αβίαστη
επιλογή.
·
Έχουν δικαίωμα στην πλήρη και αναλυτική
ενημέρωση.
·
Έχουν δικαίωμα στην αποζημίωση σε περίπτωση
βλάβης και στην
αντικατάσταση στη περίπτωση ζημιάς.
·
Έχουν δικαίωμα στη προστασία εκεί που δεν
εφαρμόζονται οι νόμοι
και οι αποφάσεις των δικαστηρίων.
·
Έχουν δικαίωμα στη
ποιότητα, γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για όλους
μας.
Κεντρικό
ρόλο σε αυτή τη προσπάθεια, έχει ο υποψιασμένος πολίτης, o ενημερωμένος καταναλωτής. Εκείνος που ξέρει ότι όχι
απλώς έχει δικαιώματα, αλλά έχει και την υποχρέωση να τα διεκδικεί.
Υπενθυμίζουμε
5 πράγματα που πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής
πριν προβεί σε μία αγορά:
1)
Κάνε έρευνα αγοράς ακόμη και για τα
φθηνά προϊόντα επιλέγοντας αυτό που σε
συμφέρει περισσότερο.
2)
Μην αφήνεις να σε παραπλανούν ή να σε
πιέζουν να αγοράσεις ένα προϊόν ή μια υπηρεσία.
3)
Έχεις δικαίωμα να αλλάξεις γνώμη και να
υπαναχωρήσεις.
4)
Έχεις δικαίωμα επισκευής, τεχνικής
υποστήριξης, αντικατάστασης.
5)
Έχεις
δικαίωμα ικανοποίησης σε περίπτωση βλάβης
Ποίες είναι οι βασικές αρχές για τις συναλλαγές τις
οποίες πρέπει να γνωρίζουμε:
1)
Προσυμβατική ενημέρωση
Όταν
μας πωλούν προϊόντα, όπως πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά δάνεια, τηλεφωνικές
συνδέσεις, οφείλουν να μας ενημερώσουν με τρόπο σαφή και κατανοητό για:
·
Τα στοιχεία του προμηθευτή (ταυτότητα, διεύθυνση)
·
Τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του αγαθού ή της υπηρεσίας
·
Την τιμή, την ποσότητα και τις δαπάνες μεταφοράς, το ΦΠΑ
·
Τον τρόπο πληρωμής, παράδοσης και εκτέλεσης
·
Τους όρους της σύμβασης όταν πρόκειται για ένα χρηματοοικονομικό
προϊόν, όπως π.χ. σε περίπτωση έκδοσης πιστωτικής κάρτας, ή δανείου(διάρκεια,
ρύθμιση πληρωμών, πρόωρη λύση της σύμβασης) καθώς και κάθε ποσό (φόρος, τέλος,
έξοδα, συνολικό ετήσιο πραγματικό ποσοστό επιβάρυνσης, συνδρομές κλπ) με το
οποίο θα επιβαρυνθούμε
·
Τη διάρκεια ισχύος της τιμής ή της προσφοράς
·
Το δικαίωμα υπαναχώρησης
2)
Δικαίωμα υπαναχώρησης
Σήμερα
μπορούμε να αγοράσουμε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία συνάπτοντας μια σύμβαση
τηλεφωνικά ή μέσω διαδικτύου κλπ. Τι γίνεται όμως αν το προϊόν δεν
ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας ή αν δεν διαβάσαμε τα «ψιλά γράμματα» του
συμβολαίου πριν τη σύναψη της σύμβασης και εκ των υστέρων ανακαλύψουμε ότι οι
όροι της δεν μας ικανοποιούν ή αν απλά το μετανιώσαμε;
Ο
νόμος μας δίνει την ευχέρεια να μπορούμε να υπαναχωρήσουμε από την σύμβαση μέσα
σε μικρό χρονικό διάστημα αναιτιολόγητα.
Ειδικά
για τις συμβάσεις που συνάπτονται εκτός καταστήματος έχουμε δικαίωμα
υπαναχώρησης εντός 14 ημερολογιακών ημερών (30 ημερών για υπηρεσίες
γυμναστηρίων και κέντρων αδυνατίσματος), εκτός και αν συμφωνήθηκε μεγαλύτερη
προθεσμία.
3)Πώληση
καταναλωτικών προϊόντων
Ο προμηθευτής οφείλει να
μας παρέχει γραπτώς, στην ελληνική γλώσσα (εκτός από τα απλά στη χρήση τους
προϊόντα) ή με σύμβολα διεθνώς καθιερωμένα, σαφείς και πλήρεις οδηγίες για την
ασφαλή χρήση, διατήρηση, συντήρηση των προϊόντων καθώς και να μας ενημερώνει
για τους κινδύνους κατά τη χρήση και διατήρησή τους.
Εάν κατά τη διάρκεια
ισχύος της εγγύησης εμφανισθεί στο προϊόν ελάττωμα και ο προμηθευτής αρνείται ή
βραδύνει την επισκευή πέρα από τον αναγκαίο χρόνο, έχουμε δικαίωμα να ζητήσουμε
την αντικατάσταση του προϊόντος με νέο ίσης αξίας και ποιότητας ή να
υπαναχωρήσουμε από τη σύμβαση. Επίσης εάν κατά το ίδιο διάστημα ο απαιτούμενος
χρόνος επισκευής υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες, έχουμε
δικαίωμα να ζητήσουμε την προσωρινή αντικατάσταση του προϊόντος για όσο χρόνο
διαρκεί η επισκευή.
Σε αυτήν την περίπτωση η
εγγύηση ανανεώνεται για όλη τη διάρκεια της ως προς το νέο προϊόν ή το
ανταλλακτικό που χρησιμοποιήθηκε στην επισκευή.
Ο προμηθευτής οφείλει να
μας ενημερώνει για την πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος και να μας
εξασφαλίζει μέσα σ’ αυτό το διάστημα την επισκευή και την προμήθεια
ανταλλακτικών ακόμη και αν το προϊόν δεν βρίσκεται εντός των ορίων της
εγγύησης.
4)Παραπλανητικές
Εμπορικές Πρακτικές
Προκειμένου
να πάρουμε μια σωστή απόφαση για μια αγορά αγαθού ή υπηρεσίας θα πρέπει να
έχουμε στη διάθεση μας όλες εκείνες τις αναγκαίες πληροφορίες ώστε να μπορούμε
να κάνουμε συγκρίσεις μεταξύ ομοειδών προϊόντων, επιλέγοντας αυτό που μας
συμφέρει.
Οι
επιχειρήσεις έχουν καθήκον να μην παραλείπουν “ουσιαστικές” πληροφορίες, τις
οποίες χρειάζεται ένας μέσος καταναλωτής προκειμένου να λάβει απόφαση για μια
συναλλαγή. Τέτοιες πληροφορίες είναι:
- Η τιμή του είδους, συμπεριλαμβανομένων των φόρων, τα τυχόν έξοδα
αποστολής,
- Η ταυτότητα του εμπορευόμενου, το δικαίωμα αντικατάστασης,
επιστροφής και το “δικαίωμα υπαναχώρησης”, εφόσον αυτό υπάρχει.
Παραλείψεις,
ασάφειες, «μισές αλήθειες» ή εσφαλμένες πληροφορίες για το προϊόν, δεν
επιτρέπονται και συνιστούν αθέμιτη εμπορική πρακτική.
5)Επιθετικές
Εμπορικές Πρακτικές
Πριν
οποιαδήποτε αγορά, ιδιαίτερα αν πρόκειται να μας κοστίσει ένα αρκετά σημαντικό
χρηματικό ποσό, χρειάζεται να έχουμε τον αναγκαίο χρόνο για να πάρουμε τη σωστή
απόφαση, χωρίς καθόλου πίεση.
Δεν
επιτρέπεται στις επιχειρήσεις να μας παρενοχλούν, να μας εξαναγκάζουν ή να μας
επηρεάζουν αθέμιτα να προβούμε σε μια αγορά ή να υπογράψουμε μια σύμβαση.
Γενικά απαγορεύονται οι επιθετικές πρακτικές που περιορίζουν έντεχνα την
ελεύθερη βούλησή μας και μας ωθούν να πάρουμε μια απόφαση που κάτω από
διαφορετικές συνθήκες δεν θα λαμβάναμε.
6)Καταχρηστικοί
όροι Συμβάσεων
Δεν
μας δεσμεύουν όροι συμβάσεων που έχουν διατυπωθεί από πριν, εάν κατά την
κατάρτιση της σύμβασης τους αγνοούσαμε, είτε γιατί ο προμηθευτής δεν μας τους
υπέδειξε, είτε γιατί μας στέρησε τη δυνατότητα να τους διαβάσουμε.
7)Κέντρα
αδυνατίσματος και γυμναστήρια
Στο έντυπο
σύμβασης πρέπει να αναφέρονται μία σειρά από στοιχεία που μεταξύ άλλων
προσδιορίζουν ακριβώς και ξεχωριστά το είδος και το κόστος κάθε παρεχόμενης
υπηρεσίας, χρονική διάρκεια, αριθμό συνεδριών, δωρεάν συνεδρίες.
Είναι άκυρη
η προκαταβολή , συμπεριλαμβανομένων και της τυχόν εγγραφής, ποσοστού που
υπερβαίνει το 2,5% του συμφωνηθέντος συνολικού τιμήματος.
Μπορούμε να
καταγγείλουμε την σύμβαση και να υπαναχωρήσουμε έστω και αδικαιολόγητα μέσα σε
30 ημερολογιακές ημέρες καταβάλλοντας το αντίτιμο των υπηρεσιών που πραγματικά
μας έχουν παρασχεθεί.
Δικαιούμαστε
σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο να καταγγείλουμε την σύμβαση καταβάλλοντας τα
αντίτιμο των υπηρεσιών που μας έχουν παρασχεθεί και μέχρι 2,5% επί της αξίας
του υπολοίπου ανεκτέλεστου προγράμματος.
Σε
περίπτωση που το τίμημα της σύμβασης καλύπτεται από πίστωση και εν τω μεταξύ
έχουμε σταματήσει να δεχόμαστε υπηρεσίες, είτε γιατί υπαναχωρήσαμε , είτε γιατί
η επιχείρηση έπαψε για οποιοδήποτε λόγο να μας τις παρέχει, η τράπεζα
δικαιούται να μας ζητήσει μόνο τίμημα για τις υπηρεσίες που πραγματικά μας
έχουν παρασχεθεί.
8)Ασφάλεια
προϊόντων (πλην τροφίμων)
·
Αγοράζουμε προϊόντα με ταυτότητα παραγωγού ή
υπεύθυνου διάθεσης.
·
Προσέχουμε τις πληροφορίες και τα σύμβολα στις
ετικέτες των προϊόντων, πριν τα επιλέξουμε, όπως το CE, τα εικονογραφήματα στα
υποδήματα, την επισήμανση ενέργειας για ηλεκτρικές συσκευές, τις οδηγίες
φροντίδας για ρούχα και υφάσματα, τα οικολογικά σήματα και τέλος το σύμβολο για
τους ασφαλείς για παιδιά αναπτήρες.
·
Διαβάζουμε, πριν από κάθε χρήση, προσεκτικά
τις οδηγίες χρήσης και προφύλαξης των προϊόντων, οι οποίες πρέπει να υπάρχουν
και στα ελληνικά.
·
Παρακολουθούμε τις εβδομαδιαίες ανακοινώσεις
της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή για τα μη ασφαλή προϊόντα του συστήματος
RAPEX.
·
Σε περίπτωση που εντοπίσουμε κάποιο ελαττωματικό
προϊόν το αναφέρουμε στην Γραμμή
Επικοινωνίας με τους καταναλωτές της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, στο
τηλέφωνο 1520.
9)Ψυχική
Υγεία Ανηλίκων
Τα διάφορα ηλεκτρονικά παιχνίδια και βιντεοπαιχνίδια
για να πωλούνται στη χώρα μας, σύμφωνα και με τις νέες διατάξεις του νόμου για
την Προστασία του Καταναλωτή, πρέπει να είναι ηλικιακά διαβαθμισμένα από τους
κατασκευαστές τους. Η πιο καθιερωμένη ηλικιακή ταξινόμηση των ηλεκτρονικών
παιχνιδιών που κυκλοφορούν στην χώρα μας και σε άλλες χώρες της Ε.Ε είναι αυτή
του συστήματος PEGI που παρουσιάζει τις εξής ηλικίες: 3+, 7+,12+, 16+ ή 18+.
Στη συσκευασία του ηλεκτρονικού παιχνιδιού
υπάρχουν συχνά εικονογράμματα που περιγράφουν αν το παιχνίδι εμπεριέχει απεικονίσεις
βίας,σεξουαλικής συμπεριφοράς, χρήσης ναρκωτικών ή απεικονίσεις που παροτρύνουν
στο τζόγο ή είναι τρομακτικές για τα μικρά παιδιά. Έτσι οι γονείς μπορούν να
επιλέγουν τα κατάλληλα παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία των παιδιών τους.
Σε χώρους όπου ανήλικα άτομα παίζουν
ηλεκτρονικά παιχνίδια πρέπει να υπάρχουν αντίστοιχες επισημάνσεις.
10)Διασυνοριακές
συναλλαγέςύμε αξιόπιστα για ένα προϊόν
·
ή μια υπηρεσία που μας πωλούν από το
τηλέφωνο, ή μέσω
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή στην Ελλάδα το οποίο
ανήκει στο δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών – ECC Net, μας συμβουλεύει
για τα δικαιώματα μας σε κάθε αγορά που πραγματοποιούμε εκτός της χώρας μας και
εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μας βοηθά στην επίλυση προβλημάτων που μπορεί
να προκύψουν κατά τις διασυνοριακές μας συναλλαγές στο κ