Στα μονοπάτια της ιστορίας του τόπου μας κατάφεραν να ξεναγήσουν τους επισκέπτες της έκθεσης ψηφιοποιημένων παλαιών χαρτών με τίτλο «Από τον Στρυμόνα ως τον Εύξεινο Πόντο», που άνοιξε τις πύλες της τη Δευτέρα το απόγευμα, στην αίθουσα εκθέσεων της Λέσχης Κομοτηναίων. Την έκθεση διοργάνωσε η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, μαζί με το Σύλλογο Εβριτών νομού Ροδόπης, που είχε την πρωτοβουλία και προσέφερε το χαρτογραφικό υλικό από συλλογή του. Την ιστορική τεκμηρίωση των χαρτών έχει επιμεληθεί ο κ. Ιάκωβος Ακτζόγλου, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Γλώσσας Ιστορίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του ΔΠΘ. Οι παλιοί χάρτες, που εκτίθενται, χωρισμένοι σε 15 κατηγορίες, καλύπτουν μια μεγάλη ιστορική περίοδο, από την εποχή του «πατερά της χαρτογραφίας» Πτολεμαίο μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20 αιώνα. Πάντα, βέβαια, στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκεται η ευρύτερη περιοχή της Θράκης και κάθε χάρτης αποτελεί μια πλούσια πηγή γνώσεων για την ιστορία του τόπου μας.
«Κάθε χάρτης είναι μια μοναδική ιστορία στο χώρο και στο χρόνο» δήλωσε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εβριτών, κ. Χρηστός Χατζηπέμου, προσθέτοντας ότι «είναι μια πλουσιότατη πηγή πληροφοριών, που δίνει το στίγμα τόσο χωρικά όσο και χρονικά, προσφέροντας άπειρες πληροφορίες γύρω από την πορεία μας μέσα στους αιώνες».
«Η πρωτοβουλία του Συλλόγου δε σταματάει εδώ» τόνισε ο κ. Χατζηπέμου, «μιας και η προσπάθεια των μελών του συνεχίζεται για τη συλλογή όσο το δυνατό περισσότερου χαρτογραφικού υλικού για τη Θράκη, τόσο από ξένους χαρτογράφους, όσο και από Έλληνες. Έχουμε χάρτες του βουλγαρικού στρατού του 1903, που δεν παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή, γιατί δεν μπόρεσε ακόμη να γίνει η ιστορική τεκμηρίωσή τους. Οι χάρτες αυτοί αναβρέθηκαν σε παλαιοπωλεία στη Φιλιππούπολη και φαίνεται ότι ήταν χρησιμοποιημένοι στις πολεμικές αντιπαραθέσεις των Βαλκάνιων. Πλην όμως δεν κατορθώσαμε να έχουμε την ιστορική τεκμηρίωση, που θα θέλαμε, ούτως ώστε με μια πλήρη αποτύπωση να εκτεθούν ενώπιων του κοινού. Ήδη προσπαθούμε ακόμα και τώρα να συλλέξουμε όσο περισσότερο υλικό. Ασχολούμαστε συνεχώς και νομίζω ότι δίνουμε πλέον ένα διαφορετικό στίγμα ως Σύλλογος Εβριτών νομού Ροδόπης, ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα, αυτά που θα περίμενε κανείς από έναν σύλλογο, και προσπαθούμε να ανοίξουμε καινούργιους ορίζοντες πολιτισμού. Γιατί ένα μεγάλο μέρος του πολιτισμού το χρωστάμε στην ιστορία μας».
Από την πλευρά του ο εκτελεστικός διευθυντής της Περιφέρειας, κ. Κώστας Κατσιμίγας, έκανε λόγο για την αρχή μιας φιλόδοξης πρωτοβουλίας, η οποία μπορεί να εξελιχτεί σε μια μόνιμη έκθεση παλιών χαρτών με έδρα την Κομοτηνή. Σύμφωνα με τον κ. Κατσιμίγα, η έκθεση αυτή θα μπορεί εύκολα να περιφέρεται σε όλες τις πόλεις της Περιφέρειάς μας. Συγκεκριμένα ο εκτελεστικός διευθυντής της Περιφέρειας εστίασε αφενός στην ελκυστικότητα της έκθεσης κι αφετέρου στο ιστορικό ενδιαφέρον, που παρουσιάζει, σημειώνοντας ότι «Καταρχήν είναι όμορφοι χάρτες, με όμορφα χρώματα κι επομένως έχουν μια εικαστικότητα. Κατά δεύτερον, έχουν ένα ιστορικό ενδιαφέρον και περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να προσεγγίσει ο οποιοσδήποτε πολίτης. Με μια προσεκτική ανάγνωση των παλαιών χαρτών, ειδικά στην περιοχή μας, μπορεί κανείς να διαπιστώσει τη διαχρονικότητα των ελληνικών τοπωνυμίων. Κι αυτό είναι κάτι πάρα πολύ χρήσιμο, γιατί δείχνει την παρουσία του ελληνισμού ανά τους αιώνες, η οποία οπωσδήποτε έχει την ιδιαίτερη αξία του, ειδικά στις μέρες μας που αμφισβητείται οτιδήποτε έχει σχέση με την πατρίδα μας». Ειδική αναφορά με στόχο να τεκμηριώσει τα παραπάνω έκανε ο κ. Κατσιμίγας σε έναν χάρτη που προέρχεται από γερμανικό εκδοτικό οίκο και εκδόθηκε το 1875 υπογραμμίζοντας ότι «50 χρόνια πριν από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρουσιάζεται χάρτης της ευρωπαϊκής Τουρκίας, που εμφανίζει την πρωτεύουσα του Οθωμανικού Κράτους ως Κωνσταντινούπολη και την Ανδριανούπολη ως Ανδριανούπολη. Αυτό είναι που έχει μια ιδιαίτερη αξία και μια σημειολογία αν μη τι άλλο, που πρέπει να προσεχτεί».
Ο Επίκουρος Καθηγητής του Δ.Π.Θ., κ. Ιάκωβος Ακτζόγλου, παρομοίασε την έκθεση με «ένα πανέμορφο ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο» και κάλεσε το κοινό να την επισκεφτεί. Αναφερόμενος στα χαρακτηριστικά των χαρτών που περιλαμβάνονται στην έκθεση, εκτίμησε ότι εκείνο που διαφοροποιεί τους χάρτες από το 19ο ως τον 20ο αιώνα είναι ο τρόπος, η κλίμακα και η απόδοση των στοιχείων της επιφάνειας της γης, σημειώνοντας ότι «Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι, με τον όποιο αποτυπώνουν οι χαρτογράφοι τη μορφολογία του εδάφους. Βέβαια, σε κάθε χαρτογραφική εργασία, κάθε σοβαρός χαρτογραφικός οίκος συνοδεύει τους χάρτες του με ένα «κλειδί» σύμβολων για την ανάγνωση της θεματικής πληροφορίας, για να μπορεί κανείς να αποκωδικοποιήσει τη θεματική πληροφορία, που παρέχεται σε συγκεκριμένο χάρτη ή φύλλο χάρτου».
Ο παλιότερος παγκόσμιος χάρτης της έκθεσης είναι του Πτολεμαίου
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο παλαιότερος χάρτης, που φιλοξενείται στην Έκθεση, είναι το αντίγραφο του παγκόσμιου χάρτη του Πτολεμαίου, που ανήκει στην κατηγορία των επίπεδων χαρτών, όπως τόνισε ο κ. Ακτζόγλου που επισήμανε ότι «οι οποίοι αποτυπώνουν με κάποιες ιδιαιτερότητες την επιφάνεια του εδάφους, όχι με μεγάλη ακρίβεια. Το σημαντικότερο όμως κομμάτι της Έκθεσης περιλαμβάνει νεότερους χάρτες, χάρτες που έχουν συνταχθεί στην περίοδο του 19ου και του 20ου αιώνα. Περιλαμβάνονται χάρτες μεταξύ άλλων από τη χαρτογραφική εργασία, που έκανε το Οσμανικό Γενικό Επιτελείο στις αρχές του 2ου αιώνα, για να αποτυπώσει την έκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που καταλάμβαναν οι ευρωπαϊκές επαρχίες, χάρτες επίσης που έχουν εκδοθεί από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, αλλά και φύλλα χάρτου από το Καισαροβασιλικό Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο της Βιέννης, που κάλυπταν όλη σχεδόν την κεντρική Ευρώπη. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται στην έκθεση δυο φύλλα από τον εν λόγω χάρτη, τα φύλλα του Διδυμοτείχου και της Ανδριανουπόλεως».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου