Καλογιάννι​α από το Μορφωτικό Σύλλογο Σαρακατσάν​ων Θράκης

Με πολύ γλέντι και χορό, αλλά και μεγάλη παρουσία κόσμου, πραγματοποιήθηκαν και φέτος τα «Καλλογιάννια», προς τιμή της Γεννήσεως του Ιωάννη του Προδρόμου που εορτάζεται στις 24 Ιουνίου, από το Μορφωτικό Σύλλογο Σαρακατσάνων Θράκης, στον Σαρακατσάνικο Παραδοσιακό Μουσειακό Οικισμό του συλλόγου στο Γλυκονέρι Ροδόπης. Από νωρίς το απόγευμα πλήθος κόσμου έφτανε στον παραδοσιακό οικισμό για να παραστεί στις εκδηλώσεις αλλά και για να παρακολουθήσει την τέλεση του Εσπερινού στο εκκλησάκι του οικισμού και να πάρει μέρος στην περιφορά της εικόνας του Αγίου στα μέρη του οικισμού. Στη συνέχεια τελέστηκε η αναπαράσταση του εθίματος των «Καλογιαννίων» από της γυναίκες του συλλόγου. Με το τέλος του εθίματος που άρεσε πάρα πολύ στους παρευρισκόμενους το λόγο πήραν τα χορευτικά συγκροτήματα με πρώτο το παιδικό τμήμα του Μορφωτικού Συλλόγου Σαρακατσάνων Θράκης και στη συνέχεια το χορευτικό επιδείξεων μαζί με το αντίστοιχο χορευτικό συγκρότημα της Ξάνθης που παρεβρέθηκε στις εκδηλώσεις, όπου χόρεψαν σαρακατσάνικους χορούς. Ύστερα από τα χορευτικά συγκροτήματα ο λόγος δόθηκε στους παρευρισκόμενους για γλέντι και χορό, που κράτησε ως αργά τα μεσάνυχτα και όλοι έφυγαν ευχαριστημένοι. Σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωση μοιράζονταν στους παρευρισκομένους «κουρμπάνι» πίτες και άλλα σαρακατσάνικα εδέσματα. Το έθιμο των «Καλογιαννίων»

   Το έθιμο των Καλογιαννίων το βίωναν οι Σαρακατσάνοι έως και τη δεκαετία του ΄50, από τότε και μέχρι το 1992 το έθιμο αναβίωσε ξανά ύστερα από πολλά χρόνια με την αφορμή των εγκαινίων του Παραδοσιακού Οικισμού του Μορφωτικού Συλλόγου Σαρακατσάνων Θράκης. Πανελλαδικά η γιορτή της γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου, έχει συνδυαστεί με έθιμα που προέρχονται από παλαιότερες παγανιστικές τελετές και δρώμενα, που πέρασαν στη χριστιανική εποχή. Η ημερολογιακή προσέγγιση με το θερινό ηλιοστάσιο εξηγεί αυτήν τη διαχρονική συνέχιση του εθίμου. Το έθιμο του κλήδονα που έχει τις ρίζες του από την αρχαιότητα, είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας. Την παραμονή της γιορτής, από όλα τα τσελιγκάτα, συγκεντρώνονταν τα ανύπαντρα κορίτσια και όριζαν μια γυναίκα, που είχε την πρωτοβουλία της γιορτής. Σε αυτήν, κάθε κορίτσι πήγαινε ένα προσωπικό τιμαλφές δεμένο σε ένα μπουκέτο «καλογιάννια» , μυρωδάτο φυτό που φυτρώνει σε ανάβρες στα βουνά κι έχει μωβ μικρά λουλουδάκια και οδοντωτά φύλλα. Όλα αυτά τα μπουκέτα τοποθετούνταν μέσα σε ένα χάλκινο σκεύος το «κακκαβούλι» , το σκέπαζαν με ένα μαντήλι, το έβαζαν στο κεφάλι μιας κοπέλας, που έπρεπε να έχει εν ζωή και τους δύο της γονείς και ξεκινούσαν όλες μαζί προς τη βρύση, τραγουδώντας. Στη βρύση η κοπέλα κατέβαζε το κακκαβούλι και το γέμιζε τρεις φορές με νερό και το άδειαζε, ενώ οι υπόλοιπες συνέχιζαν να τραγουδάνε. Η κοπέλα σε κάθε γέμισμα κλωτσούσε το κακκαβούλι το άδειο και το ξαναγέμιζε, ενώ οι υπόλοιπες συνέχιζαν να τραγουδάνε. Την Τρίτη φορά η κοπέλα έπαιρνε το κακκαβούλι, το έβαζε στο κεφάλι της και επέστρεφαν σε πομπή, στην πλατεία του τσελιγκάτου, συνεχίζοντας να τραγουδάνε. Στο χοροστάσι, πάνω σε μια βαλέρα τοποθετούσαν το κακκαβούλι με τα «καλογιάννια», μια γυναίκα γύριζε το ταψί πάνω σε έναν σοφρά, ενώ οι γυναίκες και οι άνδρες τραγουδούσαν και χόρευαν. Η γυναίκα που γύριζε το ταψί το αφήνει απίστομα στο σοφρά. Η κοπέλα φέρνει πάλι πάνω στο κεφάλι της το σκεπασμένο κακκαβούλι, ανασηκώνει το μαντήλι και πιάνει το πρώτο ματσάκι με τα «καλογιάννια», ενώ οι γυναίκες συνέχιζαν να τραγουδάνε. Αυτή που θα έβλεπε να βγαίνει πρώτο το δικό της ματσάκι, θα παντρευότανε και πρώτη! Κι έβγαιναν ένα - ένα τα ματσάκια με τη σειρά και το νερό που έμενε μέσα στο κακκαβούλι, το μοιράζονταν οι κοπέλες και το έπαιρναν μαζί τους για φυλαχτό, φεύγοντας για το κονάκι τους και έβαζαν το «καλογιάννια» και το νερό στο εικόνισμα και τα φύλαγαν μέχρι τον επόμενο χρόνο και τα είχανε για γιατρικό.